دوره 4، شماره 2، تابستان 1400، صفحات 87 - 76

نویسندگان : علی رسولی* ¹ ، سعید بیات ² ، مرتضی گنجی ³

چکیده :
ترانسفورماتورها یکی از بخش‌های اساسی شبکه های انتقال و توزیع برق می‌باشند. تشخيص سريع شروع يک عيب در ترانسفورماتور سبب جلوگيری از گسترش عيب و ازدياد ايمنی می شود. درصورتی‌که واحدهای حفاظتی در شبکه های قدرت به‌درستی عمل نکنند، خطاهای به وجود آمده ممکن است موجب اتلاف انرژی و یا خرابی تجهیزات گران‌قیمت شوند. همیشه مساله جریان هجومی و چگونگی تفکیک و جداسازی آن از خطاهای درونی ترانسفورماتور، مطرح بوده است که در لحظه کلیدزنی به دلیل اشباع هسته ترانسفورماتور جریانی از هسته ترانسفورماتور کشیده می شود که به جریان هجومی مغناطیس شوندگی معروف است جریان هجومی که در هنگام اتصال ترانسفورماتور به منبع انرژی رخ می دهد، ناشی از اضافه شار مغناطیسی موقت در هسته ترانسفورماتور می باشد. پدیده جریان هجومی، حالت گذرای بزرگی است که به هنگام برقدار شدن ترانسفورماتور روی می‌دهد. اندازه جریان هجومی ممکن است تا چندین برابر جریان نامی ترانسفورماتور باشد که به عملکرد نامناسب سیستم حفاظتی منجر می گردد. در واقع تشابه بین ویژگی های جریان هجومی و شرایط خطای داخلی باعث بروز این خطا می شود. بطور کلی ترانسفورماتورهای قدرت، از عناصر اصلی و مهم و در عین حال گرانترین تجهیزات در سیستم های الکتریکی محسوب می شوند یکی از مشکلات اساسی در حفاظت ترانسفورماتورهای قدرت، وجود مسئله جریان هجومی است که کار حفاظت از این عناصر سیستم قدرت الکتریکی را دشوار می سازد و به عملکرد نامناسب سیستم حفاظتی منجر می گردد که از این لحاظ باید مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله ضمن شبیه‌سازی رفتار ترانسفورماتور قدرت و استخراج جریان‌های خطا و هجومی، روشی جهت تمایز جریان هجومی از جریان‌های خطا ارائه شده است.

کلمات کلیدی :
ترانسفورماتور قدرت، جریان هجومی، حفاظت، سیستم های قدرت، محدود ساز